HET VERHAAL VAN ‘FIETJE’ SOPHIA WILHELMINA KOOPAL
Sophia Wilhelmina Koopal is op 2 oktober 1937 in Padang Padjang op Sumatra geboren. Moeder Hansen is van Sumatraanse afkomst en vader Koopal is in Deventer geboren. Uit het eerste huwelijk van haar ouders zijn er zeven kinderen geboren. “Mijn oudste broer is de inmiddels overleden Bernardus, daarna volgen mijn zusters Mathilde, Theodora, mijn broer Nicolaas, ikzelf, mijn overleden zus Charlotte en tenslotte mijn zusje Amalia. Dit zijn dus de Koopals.”
Oorlogsjaren
Nadat de Nederlanders zich in maart 1942 hadden overgegeven, kwam Nederlands-Indië geheel onder Japans militair bestuur. “In de oorlogsjaren 1942 tot 1945 woonden we heel primitief in de dessa in een simpel hutje waar we op bamboe bedden sliepen.
Mijn vader was geen militair en werkte bij de B.T.M. een tabaksonderneming, maar toch werd hij ook door de Jappen gevangen gezet. Tijdens hun bewind tot het eind van de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië, ontstond er hongersnood. Wij hadden het er redelijk goed van af gebracht, alleen mijn broer Nicolaas kreeg last van beri-beri, een ziekte veroorzaakt door een tekort aan vitamine B.
Na de oorlog zocht vader ons weer op en verhuisden we naar Java. Hij had veel ontbering geleden was ernstig ziek en werd naar Nederland vervoerd. Na zijn genezing leerde hij in Nederland een andere vrouw kennen en scheidde “met de handschoen” van mijn moeder. Mijn twee broers en mijn zus werden aan vader toegewezen en wij bleven bij ma, die later met een militair uit Zeeland hertrouwde.
In 1948 gingen mijn ouders met ons met Klein Verlof naar Nederland naar Rotterdam. Begin 1949 keerden we naar Indonesië terug, maar toen riep Soekarno in augustus 1945 de Republiek Indonesia uit. We keerden net als veel andere Nederlandse en Molukse gezinnen naar Nederland terug.
Harderwijk
In Nederland kregen wij onderdak in het kleine pension Klein Zwitserland in Putten. Het was er krap, want we woonden met zijn allen in een kamer net als onze buren, het gezin Jacobs. Mijn moeder slaagde er soms in om de aardappelen cyclus te doorbreken en nasi goreng klaar te maken. Hier in Putten volgde ik de lagere school.
Later verhuisden we naar Driebergen, maar mijn stiefvader kreeg als militair een plaatsing in Soesterberg en daar zijn we toen naar toe gegaan. Op mijn vijftiende verliet ik het ouderlijk huis. Ik voelde me er bij mijn stiefvader niet meer thuis en ging tijdelijk bij mijn zus Mathilde in de Zeebuurt in Harderwijk wonen. Toen Mathilde een kindje kreeg ging ik op mezelf wonen en heb op ’s Heeren Loo een aantal jaren in de ‘linnenkamer’ gewerkt. Daar ontmoette ik ook de familie Jacobs, waarmee ik goed bevriend ben geraakt. Op mijn achttiende heb ik in Ermelo mijn man, Gerrit van Beek ontmoet. We hebben twee kinderen gekregen, Johanna en Nico. We hebben nog in de Julianalaan gewoond. Nico is helaas na een ziekte op 49 jarige leeftijd overleden. In het Psychiatrisch ziekenhuis in Ermelo heb ik nog 27 jaar gewerkt.
Roots
Ik heb ooit nog overwogen om voorgoed naar Indonesië te gaan, maar dat is me afgeraden. Wel ben ik er drie keer voor een vakantie naar toe gereisd. De eerste keer ging ik naar mijn zus op familiebezoek.
De tweede keer met mijn zwager, mijn zus en hun twee adoptiekinderen. We gingen eerst naar India, waar zij een weeshuis van een van hun adoptiekinderen hebben opgezocht en vervolgens naar Indonesië waar zij op Java de moeder en een zus van hun tweede adoptiekind hebben gevonden. Vervolgens zijn we toen naar Sumatra overgestoken om daar onze familie te bezoeken. Het was een emotionele reis omdat we daar na zoveel jaren mijn broer Nico weer in de armen hebben mogen sluiten.
Mijn laatste vakantie was in 1992 waar ik in een maand tijd wederom mijn familie bezocht.
Nee, ik heb geen spijt dat ik niet voorgoed ben teruggegaan.” Sophia lijdt de laatste jaren aan COPD. Desondanks is met haar geheugen niets mis en is ze nog redelijk vitaal.
Klik op een foto voor een uitvergroting
Column |
Overlijdensberichten |
Recepten |
Wat is Indisch? |
Cursus Indonesisch |
Luisterboeken |
De Indische Harderwijkers | Facebook |
Wijk De Tinnegieter | Facebook |
Herinneringen aan Harderwijk | Blog van Peter Offerman |